Ο Νικηφόρος Διαμαντούρος αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών το 1961. Απέκτησε διδακτορικό τίτλο σπουδών από το Πανεπιστήμιο Columbia (PhD) το 1972 και είναι Ομότιμος Καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και, από το 2012, Επισκέπτης Καθηγητής στο Κολλέγιο της Ευρώπης (Bruges). Έχει διατελέσει Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (European Ombudsman, [2003-2013]), πρώτος Συνήγορος του Πολίτη στην Ελλάδα (1998-2003) και Διευθυντής και Πρόεδρος του Δ.Σ. στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (1998-2003). Το 2014 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2016, έγινε μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για το New Pact for Europe, με πρόεδρο τον Herman van Rompuy. Είναι επίτιμος Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου (2015) και του American College of Greece (2011).

Έχει παρασημοφορηθεί από τους Προέδρους της Γαλλίας (Λεγεώνα της Τιμής 2014), Πολωνίας (Χρυσούς Σταυρός Αξίας 2010) και Ελλάδας (Τάγμα του Φοίνικος 2004). Οι πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις του εστιάζονται στη δημοκρατία, στο κράτος δικαίου, στον θεσμό του ombudsman, στη δημόσια διοίκηση, καθώς και στη σχέση πολιτικής και πολιτισμού. Μεταξύ 1978 και 1983, διετέλεσε βοηθός του Προέδρου του Κολλεγίου Αθηνών και Διευθυντής του Γραφείου Ανάπτυξης.