Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα: δοκίμια προς τιμήν του Τζον Κάμπελ
«Αυτή η διεπιστημονική συλλογή δοκιμίων γραμμένων από επιφανείς ιστορικούς και ανθρωπολόγους εισάγει πρωτότυπες θεωρήσεις της ελληνικής ιστορίας και κοινωνίας, που αμφισβητούν τις συμβατικές ιδέες περί ελληνικού εθνικισμού και κοινωνικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα θίγουν ευρύτερα ζητήματα, κομβικά για την κατανόηση της σύγχρονης Ευρώπης, όπως η ανάδυση των εθνικών κρατών μέσα από τις αυτοκρατορίες, η σχέση μεταξύ οικογένειας και ιδεολογικών συγκρούσεων ή η συνεχιζόμενη παρουσία θρησκευτικών νοημάτων στην καθημερινή ζωή.»
Mazower, Mark, επιμ. Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα: δοκίμια προς τιμήν του Τζον Κάμπελ. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2014. (306.09495 ΔΙΚ)«Αυτή η διεπιστημονική συλλογή δοκιμίων γραμμένων από επιφανείς ιστορικούς και ανθρωπολόγους εισάγει πρωτότυπες θεωρήσεις της ελληνικής ιστορίας και κοινωνίας, που αμφισβητούν τις συμβατικές ιδέες περί ελληνικού εθνικισμού και κοινωνικής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα θίγουν ευρύτερα ζητήματα, κομβικά για την κατανόηση της σύγχρονης Ευρώπης, όπως η ανάδυση των εθνικών κρατών μέσα από τις αυτοκρατορίες, η σχέση μεταξύ οικογένειας και ιδεολογικών συγκρούσεων ή η συνεχιζόμενη παρουσία θρησκευτικών νοημάτων στην καθημερινή ζωή.Η Τζελίνα Χαρλαύτη και η Σοφία Λαΐου ερευνούν το ελληνόκτητο εμπορικό ναυτικό στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελένη Αγγελομάτη στέκεται στο ρόλο των γυναικών στον Αγώνα της ανεξαρτησίας, ο Βασίλης Κ. Γούναρης δείχνει πώς τα πελατειακά δίκτυα συνέδεσαν τον Μακεδονικό Αγώνα με τον αντικομμουνισμό του Εμφυλίου, ο Θάνος Βερέμης αναλύει τον λαϊκιστικό ριζοσπαστισμό του Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ ο Ιωάννης Κολιόπουλος εξερευνά "τις αμφισημίες της ίδιας της ιδέας της νεότερης Ελλάδας". Ο Μαρκ Μαζάουερ και ο Τσαρλς Στιούαρτ εξετάζουν τοπικές αντιλήψεις για τη θαυματουργή δύναμη της Παναγίας, ενώ ο Ζοάο ντε Πίνα-Καμπράλ συσχετίζει, χωρίς να συγκρίνει, τη φιγούρα του Διαβόλου στους Σαρακατσάνους και στη Βραζιλία. Η Ρενέ Χίρσον, ο Ρότζερ Τζαστ κι η Τζουλιέτ ντυ Μπουλέ προσφέρουν εθνογραφίες κοινωνικών θεσμών και πρακτικών, από τους αποτυχημένους γάμους μέχρι τα δώρα, τις υποσχέσεις και τις ιερές τροφές. Τέλος, ο Μάικλ Χέρτσφελντ και ο Μάικλ Λιούιν Σμιθ γράφουν για το έργο και τη ζωή του μεγάλου ανθρωπολόγου και ιστορικού Τζον Κάμπελ, προς τιμήν του οποίου γράφτηκαν και συγκεντρώθηκαν αυτά τα κείμενα, ενώ ο Χάρης Βλαβιανός αφιερώνει ένα ποίημα στη μνήμη του.»
-από το οπισθόφυλλο
Περιεχόμενα:1. Η πολιτική του οθωμανικού κράτους στο εμπόριο και τη ναυτιλία της Μεσογείου, περ. 1780-περ. 1820: η άνοδος του ελληνόκτητου οθωμανικού εμπορικού στόλου Τζελίνα Χαρλαύτη και Σοφία Λαΐου 2. Οι γυναίκες στην Ελληνική Επανάσταση Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη3. Χωρικοί, πρόκριτοι και κατάρρευση της αυτοκρατορίας: η Παναγία της Τήνου Mark Mazower4. Βλέποντας όνειρα για θαμμένες εικόνες στο βασίλειο της Ελλάδος Charles Stewart5. Δεσμοί που έγιναν δύναμη: πελατειακό σύστημα, εθνικισμός και κομματικές στρατηγικές στην ελληνική Μακεδονία (1900-1950) Βασίλης Κ. Γούναρης6. «Νεότερη Ελλάδα»: μια παλιά αντιγνωμία Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος7. Αντρέας Παπανδρέου, ριζοσπάστης χωρίς αντικείμενο Θάνος Βερέμης8. Ο εθνογράφος ως θεωρητικός: ο John Campbell και η δύναμη της λεπτομέρειας Michael Herzfeld9. Αποτυχίες παντρειάς: κλεφτές ματιές στα περιθώρια του γάμου στην Ελλάδα Roger Just10. Δώρα, υποσχέσεις και έγκαιρη προσέλευση: υπευθυνότητα και υποχρέωση στην κοινωνική ζωή των Ελλήνων Renee Hirschon11. Ψωμί και πρόβατα: συγκριτική μελέτη των ιερών νοημάτων στους Αμπελιώτες και στους Σαρακατσάνους Juliet du Boulay12. Σαρακατσάνικες αντανακλάσεις πάνω στον βραζιλιάνικο διάβολο Joao di Pina-Cabral 13. John Campbell Michael Llewellyn Smith14. Φθινοπωρινό ρεφραίν Χάρης Βλαβιανός
Κριτικές - ΠαρουσιάσειςΆννα Δρουμπούκη, Ένα ρεφραίν στον John Campbell, "Εφημερίδα των Συντακτών", 6.12.2014Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα, www.in2life.gr, 5.12.2014