The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage
Σαν κλάδος της αρχαιολογίας, η βιομηχανική αρχαιολογία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη του βιομηχανικού παρελθόντος. Μέσω διεπιστημονικών προσεγγίσεων ερευνά την εξέλιξη της βιομηχανίας μελετώντας τη ως μέρος της γενικότερης κοινωνικής εξέλιξης. Στο πλαίσιο αυτό τα μνημεία χρησιμεύουν ως φορείς πληροφορίας με τον ίδιο τρόπο που μεταφέρει πληροφορίες ένα αρχειακό τεκμήριο. Έτσι τα βιομηχανικά κτήρια αντανακλούν: το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εκάστοτε εποχής, τις τεχνολογικές εξελίξεις, τις συνθήκες εργασίας, το ανθρώπινο δυναμικό κ.ά.
Σε διεθνές επίπεδο φορέας που ασχολείται με την προστασία των καταλοίπων της βιομηχανικής κληρονομιάς είναι η Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage-TICCIH), που ιδρύθηκε το 1973, ενώ το ελληνικό τμήμα του φορέα ιδρύθηκε το 1992 επιχειρώντας να αναδείξει το βιομηχανικό παρελθόν της χώρας ως στοιχείο του πολιτισμού, της ιστορίας και της οικονομίας. Παράλληλα προσπαθεί να παρεμβαίνει στους αρμόδιους φορείς για την προστασία και την ανάδειξη μνημείων του βιομηχανικού παρελθόντος, αλλά και σημαντικού αρχειακού υλικού (π.χ. έγγραφα, σχέδια κατασκευής κ.λπ.).
Έτσι, βιομηχανικά κτήρια τα οποία τερμάτισαν τη λειτουργία τους αναδεικνύονται και επαναχρησιμοποιούνται: στην παλιά Καπνοβιομηχανία Ματσάγγου στο Βόλο έχουν εγκατασταθεί τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης θα κτιστεί στο παλαιό εργοστάσιο ΧΥΜΟΦΙΞ.
Εικόνα 1: Προσπάθεια ανάδειξης του παλιού τσιμεντάδικου της Χαλκίδας ως χώρου πολιτισμού
Το ελληνικό τμήμα του TICCIH διοργάνωσε τον περασμένο Οκτώβριο στη Λάρισα συνέδριο γύρω από ζητήματα βιομηχανικής αρχαιολογίας, διάσωσης και ανάδειξης των μνημείων ως βασικού παράγοντα της ιστορίας, του πολιτισμού και της οικονομίας της χώρας, ενώ προβλήθηκε και ο ρόλος των αρχειακών τεκμηρίων στη μελέτη και διάσωση της βιομηχανικής κληρονομιάς. Παράλληλα επιχειρήθηκε να αναδειχθούν οι αλλαγές που είχαν επέλθει στο χώρο της βιομηχανικής αρχαιολογίας τις τελευταίες δεκαετίες αλλά και να δημιουργηθεί, μέσω διεπιστημονικών προσεγγίσεων, ένα γόνιμο περιβάλλον ανταλλαγής απόψεων αλλά και καλών πρακτικών.
Εικόνα 2: Ο Μύλος του Παππά στη Λάρισα, σήμερα Μουσείο Σιτηρών και Αλεύρων
Σχετικά με το Ελληνικό Τμήμα του TICCIH
Τσούμπος, Φοίβος